#36 - Suzanne Kröger over Bakoe, Gronings of Warffums gas en Tata Steel

0:00 / 0:00
#36 - Suzanne Kröger over Bakoe, Gronings of Warffums gas en Tata Steel

De urgentie van de energietransitie: In gesprek met Suzanne Kröger

In de nieuwste aflevering van Energiegasten gaat Peter Melis in gesprek met Suzanne Kröger, Tweede Kamerlid namens GroenLinks-PvdA. Met haar rijke ervaring bij Greenpeace en haar huidige focus op de energietransitie in de Tweede Kamer, bespreekt Kröger cruciale onderwerpen zoals de teleurstellende uitkomst van de klimaattop in Bakoe, de schrijnende politieke keuzes rond gaswinning, en de noodzaak van groene industriepolitiek. Haar scherpe inzichten benadrukken hoe belangrijk het is om samen verantwoordelijkheid te nemen voor een duurzame toekomst.

De tegenvallende resultaten van de klimaattop in Bakoe

De klimaattop in Bakoe kwam voor velen neer op een grote teleurstelling, een “domper”, zoals Suzanne Kröger het noemt. Ze legt uit dat eerdere doorbraken, zoals de expliciete toezegging om fossiele brandstoffen af te bouwen, weliswaar hoop geven, maar dat dit momentum verloren leek te gaan in Bakoe.

De focus lag deze keer op klimaatfinanciering, waarbij rijke landen beloofd hadden om $300 miljard per jaar beschikbaar te maken om kwetsbare landen te ondersteunen. Volgens Kröger is deze toezegging echter vol vaagheden. “Het is niet duidelijk of dit fondsen, leningen of giften zijn, en dat maakt het ingewikkeld om te zeggen of we werkelijk vooruitgang boeken,” vertelt ze openhartig. Daarbij speelde het gebrek aan leiderschap vanuit zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten een cruciale rol. Het gebrek aan ambitie en daadkracht zorgt ervoor dat internationale onderhandelingen over klimaatrechtvaardigheid steeds moeilijker worden.

Kröger benadrukt dat de gevolgen hiervan verstrekkend zijn, vooral voor landen die zelf nauwelijks hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis, maar wel het hardst worden getroffen. Zonder duidelijke, bindende afspraken wordt het voor deze landen bijna onmogelijk om hun eigen verduurzaming serieus aan te pakken. Dat heeft wereldwijd gevolgen, want zoals Kröger stelt, “het werkt alleen als je met z’n allen die stap zet.”

Gaswinning blijft een bron van wantrouwen

De recente ontwikkelingen rondom gaswinning, vooral in Warfum en de Waddenzee, illustreren volgens Kröger een schokkend gebrek aan inlevingsvermogen bij de overheid. Hoewel er in het coalitieakkoord was beloofd af te zien van “Gronings gas,” kruipt de regering nu toch via juridische definities langs de randen van dat verbod. “Nou ja, we bedoelden eigenlijk het Groningenveld,” was een uitleg die Kröger in de Kamer hoorde. Voor inwoners uit het gebied voelt dit als een genadeloze klap.

“Hoe leg je dat uit aan mensen in Warfum?” vraagt Kröger zich af. De plannen om in de regio nieuwe gasvelden aan te boren, zoals bij de Waddenzee, botsen bovendien met alles wat wetenschappers aanraden. Ze noemt het “onbestaanbaar” om gebieden als het UNESCO-werelderfgoed Waddenzee te bedreigen met bodemdaling en ecologische schade. Daarbij wijst ze erop dat de maatschappelijke weerstand enorm is, zowel bij lokale bewoners als experts.

Maar wat misschien nog wel schrijnender is, is het gebrek aan stappen op het gebied van energiebesparing en het afbouwen van fossiele afhankelijkheid. “We hebben hier talloze opties om minder afhankelijk te worden van gas, zoals een strengere handhaving van energiebesparingsverplichtingen. Maar daar gebeurt gewoon veel te weinig,” aldus Kröger. De overheid heeft volgens haar een duidelijke kans om meer verantwoordelijkheid te nemen in plaats van naar excuses te zoeken.

Tata Steel en de balans tussen verduurzaming en behoud

Een ander heikel punt in de energietransitie is de toekomst van Tata Steel. Voor Suzanne Kröger heeft de gezondheid van omwonenden altijd op de eerste plek gestaan. Ze haalt scherpe woorden uit 2022 aan: “Kinderen worden ziek, buitenspelen kan schadelijk zijn, en de natuur lijdt.” Toch riep GroenLinks-PvdA onlangs op om Tata Steel financieel te ondersteunen bij haar verduurzaming en deze belangrijke staalindustrie in Nederland te behouden. Dit werd door sommigen geïnterpreteerd als een verzachting van de partijstandpunten.

Kröger weerlegt die interpretatie door te benadrukken dat het vooral gaat om harde gezondheids- en verduurzamingsafspraken. “Groene staalproductie is belangrijk voor een toekomstbestendige economie. Maar dat moet niet ten koste gaan van de omgeving,” stelt ze. Het klimaatbeleid heeft volgens haar wortel én stok nodig. “Je kunt niet blijven vasthouden aan fossiele subsidies én verwachten dat bedrijven zelfstandig verduurzaming oppakken. Je moet keuzes maken.”

Ze benadrukt ook dat de oproep aan het kabinet vooral een gevolg is van het gebrek aan concrete afspraken in het kader van de zogeheten maatwerkaanpak. Zonder duidelijke kaders blijven alle betrokken partijen vastzitten in een impasse. Voor Kröger is er geen ruimte voor halfslachtige oplossingen: het is verduurzamen of verdwijnen.

Meer focus op energiebesparing

Kröger sluit af met een krachtige oproep: zet veel meer in op energiebesparing. Ze noemt het een van de meest onderschatte pijlers van klimaatbeleid. “Alle energie die je niet gebruikt, hoef je ook niet op te wekken.” Van bedrijven die wettelijke besparingsmaatregelen negeren tot sociale huurwoningen die onnodig tochtig blijven; er is volgens haar onnodig veel stilstand. Simpele oplossingen, zoals betere handhaving en grootschalige verduurzaming van sociale woningbouw, liggen voor het grijpen.

Volgens Kröger ontbreekt het nu te vaak aan ambitie en daadkracht. “Een gezonde politiek vereist een overheid die keuzes durft te maken en verantwoordelijkheid neemt. We hebben dat harder nodig dan ooit.” Het is een uitdaging die zowel kabinet als burgers moeten aangaan, want de transitie kan alleen slagen als íedereen meedoet.